آری یا نه به پایان نامه نویسی
گروه دانشگاه
زمزمه های بودن یا نبودن پایان نامه و گذراندن و یا نگذراندن واحدی به این نام این روزها خیلی زیاد شنیده می شود و دانشجویان و صاحب نظران دانشگاهی استان هم در این مورد نظرات متفاوتی دارند. در عین حال چندی پیش دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفته بود برخی مقررات در مورد پایان نامه ها در کشور باید تغییر کند به ویژه در مقطع تحصیلی کارشناسی ضرورتی به تهیه پایان نامه وجود ندارد.
وی گفته بود:« گزارش های زیادی در مورد سرقت و تقلب علمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی می رسد و با توجه به این تخلفات، اعضای شورا بر این باورند که ضرورتی ندارد که دانشجوی مقطع کارشناسی پایان نامه ارائه دهد». این در حالی است که برخی از دانشجویان و اساتید دانشگاهی ارائه پایان نامه را در دوره تحصیلی مهم می دانند و می گویند هنگام تدوین و تهیه پایان نامه است که دانشجو با مواردی از جمله انضباط آن آشنا می شود و می تواند چکیده 4 سال تحصیل خود را در قالب پایان نامه ارائه کند.
لذت از نگارش پایان نامه
یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه اشراق بجنورد در این باره می گوید: اگر چه درصد زیادی از دانشجویان خود اقدام به نوشتن پایان نامه نمی کنند اما آن تعداد از دانشجویانی که خود برای تعیین موضوع و روش تحقیقی که به نگارش پایان نامه منتهی شود اقدام و مسیری را با این امید طی می کنند که مشکلی از مشکلات مردم حل شود در واقع کار مفیدی انجام می دهند که بر یادگیری و عملیاتی کردن آموخته هایشان تأثیر گذار است. وی ادامه می دهد: همین چند کتاب و مطالعاتی که در مورد پایان نامه انجام می شود هم اگر نبود که دیگر دانشجو هیچ چیزی یاد نمی گرفت.
برخلاف این نگاه یکی از دانشجویان رشته کارشناسی دانشگاه بجنورد عقیده دارد: در این روزها که به راحتی نمره و پایان نامه خریداری می شود نوشتن پایان نامه هایی که همه می دانیم نتیجه کپی کردن است فایده ای به جز هزینه کردن و هدر دادن پول و وقت ندارد. او ادامه می دهد: اگر به مراکز تایپ و تکثیرنگاهی بیندازیم متوجه می شویم به چه راحتی و با چه قیمتی می شود پایان نامه خرید و یا کسانی را پیدا کرد که پایان نامه می فروشند. وی می گوید: با توجه به بی اعتنایی برخی اساتید و کمبود استاد راهنما همان بهتر که واحد پایان نامه حذف شود.
یک استاد دانشگاه هم در این مورد تصریح می کند: به نظر می رسد که اتخاذ تصمیم در مورد نگارش یا ننوشتن پایان نامه برای دوره های کارشناسی امری است که باید برعهده دانشگاه ها قرار گیرد.
شعبانی می افزاید: ذات متفاوت رشته های تحصیلی و شیوه های مختلف آموزش و پژوهش ممکن است اقتضائاتی به وجود بیاورد که در برخی رشته ها نیاز به پایان نامه نوشتن باشد و در برخی رشته ها برعکس به جای پایان نامه نیاز به گذراندن دوره کارورزی باشد. وی با اشاره به رشته هایی مانند رشته مددکاری اجتماعی می گوید: این رشته دانشگاهی بیشتر با رویکرد کاربردی ارائه می شود و از این رو کارورزی و یا تحقیق عملی باید در آن برجسته تر شود و به چیزی مانند پایان نامه نیاز دارد.وی ادامه می دهد: در جای دیگری شاید همین درس جنبه نظری داشته باشد و نیاز به ارائه پایان نامه نباشد و براین اساس معتقدم تصمیماتی از این دست را باید به خود دانشگاه ها سپرد تا بتوانند خود را با نیازها و تحولات روز سازگارتر کنند.
پاک کردن صورت مسئله
با این وجود به گفته برخی کارشناسان در حوزه آموزش عالی معضل پایان نامه فروشی با حذف این واحد در دانشگاه ها برطرف نمی شود.رئیس یک دانشگاه در بجنورد در این مورد می گوید: در برخی از دانشگاه ها مانند دانشگاه علم و صنعت رشته هایی هستند که پایان نامه ندارند اما اگر حذف پایان نامه برای جلوگیری از تقلب های علمی باشد به نظر می رسد اقدام مناسبی نیست.وی می افزاید: باید با معضل پایان نامه فروشی به صورت ریشه ای برخورد کرد و این باور را در جامعه نهادینه کرد که خرید پایان نامه از فروش آن به مراتب ناگوارتر و زشت تر است و به جای آن باید مشکلات مالی و معیشتی اساتید و سیاست های نادرست پذیرش زیاد دانشجویان حل شود.
با همه این ها رئیس دانشگاه فرهنگیان استان می گوید: در برخی رشته های کارشناسی به جای ارائه پایان نامه می توان چند واحد درسی را گذراند و از سویی در همه رشته های کارشناسی نوشتن پایان نامه نیاز نیست. دکتر صفرزاده ادامه می دهد: در برخی از رشته ها مانند رشته های نظری می توان و باید پایان نامه نوشت اما در برخی رشته های کارشناسی به نظر من بهتر است به جای پایان نامه چند واحد عملی را گذراند.
وی خاطرنشان می کند: اما در برخی رشته ها به ویژه در رشته های کارشناسی ارشد نیاز به نوشتن پایان نامه است تا دانشجو در هنگام ارائه پایان نامه چکیده ای از آموزه هایش را رو و تجربه ارائه درس را هم کسب کند. وی اظهارمی دارد: در هر حال بهتر است اگر در این باره می خواهیم تصمیم بگیریم با دقت بیشتری کار شود تا تبعات آن نیز به کمترین حد خود برسد.