بیماری های اعصاب و روان نه تنها این روزها گریبان برخی از افراد بزرگسال را گرفته بلکه در بین برخی کودکان نیز رخنه کرده است. اما متاسفانه بسیاری از والدین علایم و نشانه های بیماری های روانی را در کودکان نمی شناسند و یا اگر نشانه های بیماری به آن ها گوشزد شود، آن را انکار می کنند و در پی درمان بر نمی آیند.
از سوی دیگر به عقیده بسیاری از روان شناسان نشانه های اختلال های روان شناسی می تواند در بیشتر کودکان دیده شود اما بررسی وجود آن اختلال به همکاری والدین و کودک بستگی دارد.
یکی از شهروندانی که کودک 9 ساله اش به اختلال بیش فعالی مبتلاست، عنوان می کند: پسرم از زمان کودکی اش شیطنت های زیادی داشت و بسیار فعالیت می کرد و هیچ گاه آرام و قرار نداشت و کمتر استراحت می کرد.
این مادر که تمایلی به ذکر نامش ندارد، ادامه می دهد: بیشتر اوقات که کودکم را به میهمانی می بردم، میهمانان و یا کودکان آن ها را اذیت می کرد و همه جا را به هم می ریخت. چند بار هم بعضی از اطرافیان به ما گوشزد کردند که ممکن است کودکمان به بیش فعالی مبتلا باشد اما من و پدرش این موضوع را جدی نگرفتیم و به حساب شیطنت های پسربچه ها گذاشتیم.
وی عنوان می کند: زمانی که فرزندم وارد مدرسه شد آزار و اذیت هایش در مدرسه هم نمایان شد، از سوی دیگر در کلاس درس تمرکز نداشت و هیچ گاه به درس گوش نمی داد چندین بار مدیر مدرسه و معلم تذکر دادند که باید او را نزد روانشناس ببریم و وقتی او را برای نخستین بار نزد روانشناس بردیم اظهارداشت که نشانه های بیش فعالی در فرزندم دیده می شود.یکی دیگر از والدینی که کودکش به یک اختلال روانی مبتلاست، عنوان می کند: زمانی که کودکم چند ماهه بود و با او حرف می زدیم مانند کودکان دیگر هیچ گونه عکس العملی نشان نمی داد، او را نزد پزشک بردیم چون تصور می کردیم شاید کم شنوایی و یا اختلال در بینایی دارد اما به لحاظ جسمی سالم بود. وی می افزاید: با بزرگ شدن او این مشکل بیش از پیش نمایان شد به طوری که از جمع فراری شد زمانی که میهمانی به خانه مان می آمد، پرخاشگری می کرد و پس از آن ساعت ها در اتاقش و در گوشه ای با خود خلوت می کرد. وی بیان می کند: با دیدن این نشانه ها او را نزد دکتر بردیم که تشخیص داد به اختلال اوتیسم مبتلاست.
تشخیص های دیرهنگام
تشخیص دیر هنگام اختلال های روانی و رفتاری می تواند درمان آن را دشوارتر کند. البته به عقیده یک کارشناس ارشد روانشناسی، شیوه برخورد والدین با فرزندان نیز می تواند در بروز برخی اختلال های روان شناختی موثر باشد.
به گفته «علیزاده» رفتارهایی مانند قهر کردن، پرخاشگری و زد و خورد والدین یا اطرافیان زمینههای بروز ناسازگاریها و مشکلات رفتاری را به وجود میآورد.
وی با بیان این که والدین باید مراقب تغییر خلق و خوی کودکان خود باشند، اظهارمی دارد: احساس غمگینی که بیشتر از دو هفته طول بکشد و یا خلق و خوی بسیار نامتعادل که باعث بروز مشکلات در روابط خانوادگی و یا اجتماعی شود، باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی می افزاید: تغییر کردن رفتار کودک و داشتن شخصیتی خارج از شکل متعادل مانند صدمه زدن به دیگران، دعوا کردن، پرخاشگری و داد و بیداد راه انداختن نیز می تواند از نشانه های اختلال روان شناختی باشد.وی اختلال های مختلفی مانند وسواس اجباری، اختلال استرس پس از حادثه، ترس از اجتماع و اختلال اضطراب منتشر را از برخی اختلال هایی می داند که ممکن است در کودکان بروز یابد و اضافه می کند: البته یکی از اختلال هایی که این روزها آمار بروز آن افزایش یافته ، اختلال اوتیسم است که یکی از مشکلات جدی رشد کودکان محسوب می شود و در اوایل کودکی (معمولاً قبل از سه سالگی) ظاهر می شود. گرچه علایم و شدت این بیماری در کودکان متفاوت است، اما اوتیسم بر قابلیت ارتباط و تعامل با دیگران اثر می گذارد.وی بروز اختلالات خلقی مانند افسردگی و اختلالات دوقطبی را جزو اختلالات خلقی بر می شمرد که می تواند در کودکان بروز یابد و باعث شود که کودک همیشه غمگین باشد.
وی تشخیص بیماری های روانی در کودکان را مشکل می داند و می افزاید: برای تشخیص این بیماری ها باید رفتارهای کودک در موقعیت های مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد و والدین نیز رفتارهای کودک را به دقت زیر نظر بگیرند که در صورت تشخیص نوع اختلال، روان درمانی در وهله نخست مورد استفاده قرار می گیرد و اگر مشکل حادتر باشد ممکن است پزشک به دارو درمانی هم رو بیاورد.برای اطلاع از این که آمار کودکان مبتلا به اختلالات روانی چقدر افزایش یافته است بارها با مسئولان مختلف در اداره کل بهزیستی خراسان شمالی تماس گرفتیم که پاسخی دریافت نکردیم.