فاروج شهری است که به واسطه قرار گرفتن در مسیر جاده آسیایی، روزانه فرصت عبور و مرور و رفت و آمدهای مسافران و گردشگران بسیاری را فراهم کرده است و در حد فاصل ورودی و خروجی شهر، بازار آجیل راه اندازی شده که بخشی از سوغات به ویژه تخمه و آجیل تولیدی در این بازار عرضه می شود و اگر به هنر دستان مردمانش نگاه کنیم، جای خالی نمایشگاه های عرضه صنایع دستی که معرف فرهنگ مردمان آن است احساس می شود.
بدون شک فاروج، سرشار از ظرفیت هایی است که بر اثر هنر دستان مردان و زنانش به وجود آمده است.در یک نگاه اگر بخواهیم معرفی کوتاهی از این هنر داشته باشیم می توانیم بگوییم که در اغلب شهر و روستاهای این منطقه، انواع صنایع دستی تهیه می شود که با توجه به ایجاد نشدن بازار عرضه آن در پستوی خانه ها باقی می ماند.
این روزها حال بعضی از صنایع دستی تعریفی ندارد و بسیاری از هنرمندان در انزوا به هنر خود می پردازند و روزی که چرخ دست های شان از کار بیفتد شاید روز مرگ آن هنر باشد پس تا دیر نشده باید به احیای هنرهایی بپردازیم که برای بسیاری نام آشناست.یکی از صنعتگران فاروجی می گوید: گلیم بافی، جاجیم، سفره کردی، جوراب بافی و پوستین دوزی از عمده صنایع دستی است که در روستاهای فاروج یافت می شود.«ظریفی» می افزاید: کار اصلی و هنر من گلیم بافی است که به آن علاقه دارم و این هنر را از مادرم یاد گرفته ام و علاقه مندم که آن را به صورت کامل یاد بگیرم و از هنرم استفاده کنم اما حیف که روستای مان از شهر خیلی دور است و قادر به رفت و آمد و شرکت در کلاس های آموزشی نیستم و دوستان زیادی دارم که در روستا آن ها هم مثل من علاقمند به این کار هستند.
وی می گوید: «گلیم»از صنایع قدیمی است که در اصطلاح محلی به آن «پلاس» می گویند و نوعی فرش پرزدار است که با درگیری تار و پود با یکدیگر ایجاد می شود و از جمله قدیمی ترین زیر انداز هاست که محققان قدمت آن را 7 هزار سال تخمین زده اند.وی عنوان می کند: اگر مسئولان در روستا کلاس های آموزشی بگذارند حتما شرکت می کنیم.«حسینی» صنعتگر دیگری است که از نبود منابع و تسهیلات گلایه دارد و می گوید: تسهیلاتی که در ابتدای شروع فعالیت به ما دادند بسیار کم است و جوابگوی نیاز ما نیست و با درس خواندن در چند رشته هنری، علاقمند به کار و اشتغال شدم اما شرایط و نبود منابع مالی، باعث شده بسیاری از کارگاه های تولیدی ام نیمه فعال بمانند و حتی تعدادی هم در آستانه تعطیلی قرار بگیرند.
«رضوانی» هنرمند دیگری است که قالیباف و جوراب باف است. او می گوید: متاسفانه برای قالیبافی از یکی از ادارات وام گرفتم که کار کنم اما مشکلات مالی باعث شد تا بخش زیادی از وام را صرف هزینه های زندگی و دارو و درمان کنم و برایم اشتغالی ایجاد نشد و مشکلم حل نشد.
«جهانی» بانوی میانسالی است که از نبود بازار گلایه دارد و می گوید: با این شرایط زندگی سعی می کنم با فروش آثار هنری خود، منبع مالی برای زندگی ام فراهم کنم اما امکانات و بازار فروش در حد گسترده نیست که به کار و هنرم دلگرم باشم.
اگر بخواهیم به بیان مشکلات و دغدغه های این گروه از هنرمندان بپردازیم خواهیم دید که اکثرا با مشکلات مشترکی از قبیل آموزش، تسهیلات، بیمه، حمایت، بازار دائم فروش، بازار تولید و عرضه به بازارهای دیگر و... روبه رو هستند که اگر برطرف نشود در مدت زمان کوتاهی، همین هنرهای باقیمانده هم به فراموشی سپرده می شوند.در همین ارتباط رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فاروج از برگزاری کلاس های آموزشی در طول سال و در ایام اوقات فراغت تابستان و انعقاد تفاهم نامه های مشترک با برخی نهادها و متولیان مربوطه خبر می دهد و می گوید: تاکنون در طول فعالیت سازمان، به حدود هزار نفر در زمینه انواع هنرها و صنایع دستی آموزش داده شده است.
«مجید سعیدیان» می افزاید: برای این افراد پس از پایان دوره های آموزشی، مجوز مشاغل خانگی صادر شده است و هنرمندان و صنعتگرانی که به کمک مالی نیاز داشتند به آن ها تا سقف 2 میلیون تومان و در برخی موارد تا 4 میلیون تومان تسهیلات در قالب معرفی به بانک اعطا شده است که تاکنون بیش از 100 نفر از آن ها مشمول این طرح بودند.
وی ابراز می کند: مهم ترین مشکل این افراد نبود بازار فروش است که بتوانند به اشتغال دست پیدا کنند.وی بیان می کند: 6 مشمول طرح تحت پوشش بیمه از سوی سازمان قرار گرفته اند و علاوه بر توجه خاص به مشاغل خانگی و صنایع دستی مدیران باید با یکدیگر در تعامل باشند تا با حمایت از هنرمندان، در زمینه ایجاد اشتغال نیز تلاش صورت پذیرد.وی می افزاید: در خصوص آموزش افراد، تمامی کلاس ها رایگان برگزار می شود و تمام ابزار و وسایل هنری نیز به صورت رایگان در اختیار اشخاص قرار می گیرد.وی ابراز می کند: تلاش می شود تا کلاس های آموزشی در زمان و شرایطی برگزار شود که روستاییان و عشایر نیز بتوانند به راحتی در آن شرکت کنند و تمام اقدامات در این مجموعه در راستای حفظ آثار هنری و صنایع دستی صورت می گیرد تا با آموزش در زمینه اشتغال اقدام شود.رئیس اداره آموزش فنی و حرفه ای فاروج نیز می گوید: آموزشگاه فنی و حرفه ای آقا نجفی قوچانی شهرستان، به عنوان تنها متولی دوره های تخصصی کوتاه مدت در راستای ایجاد اشتغال در فاروج است.«دلیر» می افزاید: با توجه به سیاست اقتصاد مقاومتی، دهستان شاه جهان و کل روستاهای آن به عنوان گروه هدف در امر آموزش محسوب می شوند که انواع رشته های هنری در بخش های مختلف به صورت رایگان و در خود روستاها با همکاری برخی مجموعه ها آموزش داده می شود.«دلیر» عنوان می کند: تمام فارغ التحصیلانی که آموزش های فنی و حرفه ای را می بینند آمادگی احراز شغل را دارند مگر این که خودشان نخواهند.وی در خصوص روستاییان غیر از مسیر دهستان شاه جهان می گوید:افراد در صورت نیاز به آموزش از سوی کمیته امداد، بهزیستی، آموزش و پرورش و... معرفی می شوند و سپس در همین مرکز، در هر رشته هنری که دوست دارند آموزش های لازم را به صورت رایگان خواهند دید و مدرک معتبر هم به آن ها اعطا می شود.