ضیغمی- امروز روز ملی سینماست؛ روزی که چند سالی است در تقویم جا گرفته.سینمای ایران از بدو تولد یعنی 84 سال پیش تاکنون، مسیر پر پیچ و خمی را پیموده تا به این جا رسیده است؛ هنرمندان مختلفی برای نخستین بار به موضوع سینما پرداختند و در عرصه های متعددی فعالیت کردند. این سینما با وجود همه فراز و نشیب هایش، روند رو به رشدی را طی و در مقاطع مختلف افتخارات گوناگونی کسب کرده است. آخرین موفقیت هم شنبه شب اتفاق افتاد که «وحید جلیلوند» برای فیلم «بدون تاریخ بدون امضا» در بخش افق های جشنواره ونیز جایزه بهترین کارگردانی و «نوید محمدزاده» برای بازی در همین فیلم، جایزه بهترین بازیگر مرد را کسب کرد. در مطلب پیش روی تان به مناسبت روز ملی سینما به اولین های این حرفه پرداختیم.
سال 1390 برای سینمای ایران نقطه عطفی بود چرا که بالاخره پس از سالها که ایران نمایندگانی به آکادمی اسکار معرفی میکرد فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته «اصغر فرهادی» موفق شد اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را کسب کند. البته پیش از آن فیلم «بچه های آسمان » ساخته مجید مجیدی به فهرست پنج نامزد نهایی راه یافت. فرهادی در سال جاری میلادی هم با فیلم «فروشنده» برای دومین بار اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را کسب کرد.
اولین نخل طلای سینمای ایران
«طعم گیلاس» زنده یاد عباس کیارستمی برنده نخل طلای جشنواره کن ۱۹۹۷ شد. فیلم درباره مردی است که در حومه شهر تهران، با اتومبیلش دنبال کسی میگردد که تقاضای پردردسر او را در ازای دریافت ۲۰۰ هزار تومان انجام دهد. این دستاورد اولین نخل طلای سینمای ایران و یکی از مهمترین جوایز تاریخ سینمای کشور است.
اولین کارگردان مرد ایرانی
«آوانس اوگانیانس» نخستین کارگردان مرد ایرانی است که نخستین فیلم صامت ایرانی یعنی «آبی و رابی» را ساخت.او نخستین مدرسه آرتیستی سینما را با نام پرورشگاه آرتیستی سینما تاسیس کرد و سپس به عنوان نویسنده، کارگردان، بازیگر و تدوینگر، اولین فیلم تاریخ سینمای ایران، یعنی «آبی و رابی» را ساخت.
شهلا ریاحی که مخاطبان سینما او را به عنوان بازیگر می شناسند نخستین کارگردان زن ایرانی است که با ساخت فیلم «مرجان» نام خود را در لیست اولین ها ثبت کرده است.
اولین بدلکار مرد
زنده یاد «پیمان ابدی» اولین بدلکار حرفه ای سینمای ایران بود. او عضو یکی از ۴ تیم برتر اکشن جهان بود و با طراحی و اجرای صحنه های اکشن در پروژه های پـرآوازه ای مانند هشدار برای کبرا ۱۱و پلیس های موتورسوار مهارتهای خود را به نمایش گذاشت.
«مهسا احمدی» نام غریبهای برای سینمای ایران نیست؛ بهویژه از زمانی که خبر حضور گروه بدلکاری ١٣ در نسخه «اسکای فال» جیمزباند مطرح شد. احمدی اولین دختر بدلکار ایران است که در پروژههای سینمایی حضور دارد. او ۱۱ سال قهرمان ژیمناستیک دختران ایران بوده است.
اولین بازیگر زن ایرانی
صدیقه سامینژاد، با نام مستعار روح انگیز، نخستین بازیگر زن سینمای ایران است که در فیلم ناطق «دختر لر» ایفای نقش کرده است.صدیقه سامینژاد در ۳ تیر ۱۲۹۵ در شهر بم در استان کرمان متولد شد و در سال ۱۳۰۸ به همراه همسرش به هندوستان مهاجرت کرد و پس از ۱۸ سال به ایران بازگشت و پس از بازی در «دختر لر» در فیلم «شیرین و فرهاد» ساخته عبدالحسین سپنتا نیز ایفای نقش کرد.
اولین بازیگر مرد ایرانی
عبدالحسین سپنتا، نخستین بازیگر مرد ایرانی است که برای نخستین بار در فیلم «دختر لر» ایفای نقش کرده است. عبدالحسین سپنتا خود یکی از کارگردان های سینمای ایران است که از 9 فیلم دوره اول فیلم سازی در ایران، 4 فیلم را او ساخته است.
اولین سالن نمایش فیلم
اولین سالن سینما در تبریز تاسیس شد. این سینما صد نفر ظرفیت داشت و روزی یک بار فیلم نمایش می داد. اولین سینمای تهران هم سینما گراند هتل در خیابان لاله زار بود.
اولین فیلم بردار ایرانی
میرزا ابراهیم خان عکاس باشی نخستین فیلم بردار ایرانی است. او فرزند میرزا احمد صنیعالسلطنه عکاس دربار ناصرالدین شاه بود.صنیعالسلطنه که مدتی ساکن پاریس بود پسرش میرزا ابراهیم خان را از ۱۴سالگی به تحصیل عکاسی گراورسازی و عکاسی روی چینی وا داشت و زمانی که به ایران آمد او را با خود آورد تا به این ترتیب او نخستین فیلم بردار ایرانی باشد.