فراز و نشیب طرح های اشتغال زایی
نویسنده : شیری
طرح های کارورزی، مهارت آموزی در محیط کار واقعی، مشوق های کارفرمایی و توسعه رسته های منتخب، 4 برنامه هدفگذاری شده در قالب برنامه اشتغال فراگیر هستند که به منظور ایجاد اشتغال امسال ابلاغ شده اند و متولیان امر در هر بخش پیگیر اجرای آن ها هستند. در حال حاضر از بین این 4 برنامه، طرح کارورزی با سبقت از دیگر طرح ها در استان در حال اجراست.
اگرچه تاکنون ۲۵۰ واحد پذیرنده و ۶ هزار و ۳۰۰ کارورز در این سامانه ثبت نام کرده اند و ۱۱۵ مجوز صادر و ۱۰۰ قرارداد منعقد شده است و ۴ هزار و ۳۰۰ نفر واجد شرایط شده اند اما هنوز هم کارورزانی هستند که با وجود ثبت نام در سامانه، کارفرمای پذیرنده در این بخش وجود ندارد و شاید همین مسئله و همچنین اجرای ناموفق طرح کارورزی و بنگاه های اقتصادی زود بازده در سال های گذشته، باعث کم رغبتی کارورزان در این بخش شده است.
«اکرامی» که به عنوان کارورز در سامانه ثبت نام کرده و تاکنون تقاضایی در رشته تحصیلی اش وجود نداشته است، می گوید: 3 ماه از زمان ثبت نام من در این سامانه می گذرد و نتیجه پیگیری هایم از متولیان امر اقدام کردن خودم برای یافتن کارفرما در بازار کار و به تفاهم رسیدن برای انجام فعالیت است.
وی می افزاید: اگر کارفرمایی با این شرایط در بازار کار وجود داشته باشد، نیازی به ثبت نام در سامانه نیست.وی اظهار می کند: بهتر است برای این گونه موارد خاص که تقاضا در بازار کار وجود ندارد تسهیلاتی برای کارورزان در نظر گرفته شود تا بتوانند وارد بازار کار شوند.
یکی دیگر از جوانان جویای کار که به گفته خودش مدرک تحصیلی اش را قاب گرفته و ناگزیر به جابه جایی مسافر اقدام می کند، می گوید: با این که 4 سال در رشته مدیریت آموزشی تحصیل و هزینه صرف کردم اما اکنون بازار کاری وجود ندارد و طرح کارورزی هم در این بخش پاسخگو نیست.
وی ادامه می دهد: اگر بازار این گونه رشته ها اشباع شده باید ارتباط بین دانشگاه ها و بازارکار به قدری قوی باشد که مانع هدر رفتن عمر و هزینه های جوانان شود.وی بیان می کند: به دلیل این که مشکلات به شکل زیربنایی حل نشده است، به نظر من این گونه طرح ها موفقیت آمیز نخواهد بود.
یکی دیگر از کارورزان نیز در این باره می گوید: با این که در ابتدا اعلام شد تمام افراد جویای کار می توانند از محل طرح کارورزی، دارای شغل شوند اما اکنون اعلام شده برخی افراد مشمول این طرح نمی شوند و این قضیه باعث سرخوردگی آنان می شود.
وی تصریح می کند: هنوز طرح کارورزی به نتیجه نرسیده، طرح های اشتغال زایی دیگری مطرح شده اند که امیدواریم با پرداخت تسهیلات، مشکل بیکاری جویندگان کار را برطرف کنند.
یک کارشناس بازار کار با اشاره به برنامه های اشتغال زایی دولت می گوید: زمانی که متولیان مربوطه در بخش های مختلف مرتبط با اشتغال، با بخش تولید هماهنگ نیستند، نمی توان انتظار داشت طی یک سال تنها با اجرای چند طرح، اشتغال ایجاد شود.
«نوروزی» می افزاید: اگرچه ممکن است اجرای این طرح ها، تراز اشتغال زایی مثبتی داشته باشد اما با شرایط موجود یک برنامه عملیاتی مؤثر نیست.وی همچنین با اشاره به تطابق نداشتن صنعت با دانشگاه ها نیز می گوید: در شرایطی که هر سال تنها چند درصد از دانش آموختگان وارد بازار کار می شوند و بقیه همچنان بیکار می مانند یا مجبور به اشتغال در مشاغل غیرمرتبط و موقت می شوند، نباید انتظار ایجاد اشتغال پایدار با اجرای چند طرح را داشته باشیم.وی خاطرنشان می کند: اکنون که ایجاد اشتغال از طریق دستگاه های دولتی اشباع شده باید ظرفیت های بخش خصوصی به کار گرفته شود که نیازمند برنامه عملیاتی مدون و صحیح است.
به گفته وی، حجم زیادی از دانش آموختگان در حال ورود به بازار کار و نیازمند ساماندهی و تدبیر لازم در این زمینه هستند.
وی تعیین تکلیف نشدن برنامه عملیاتی را یکی از ضعف های جدی طرح اشتغال فراگیر ذکر و خاطرنشان می کند: اگر در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی، ظرفیت سازی و توسعه بازار کار در دستور کار قرار می گرفت، امروز نیاز به تدوین سیاست های مختلف اشتغال زایی نبود.در این میان مدیر توسعه اشتغال و کارآفرینی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی با بیان این که برنامه اشتغال فراگیر، یک سند ملی و در کل کشور در حال اجراست، می گوید: این سند که امسال ابلاغ شده، بخش های متنوعی از جمله اشتغال روستایی دارد که به اشتغال زایی در روستاها از طریق پرداخت تسهیلات از سوی صندوق کارآفرینی امید می تواند کمک کند.
«نجفی» می افزاید: از آن جایی که امسال به عنوان سال «اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» نامگذاری شده، برنامه های اشتغال زایی زیادی داریم که حتی متولیان مختلف پیگیر اجرای آن ها هستند.وی ادامه می دهد: اشتغال فراگیر، چند بخش و مجموعه ای از سیاست های مداخله ای است که در بازار کار اتفاق می افتد و بخش رسته های پراشتغال که خیلی هم محدود است، باید از طریق طرح تکاپو در استان شناسایی شود.
به گفته وی در حال حاضر رسته های پراشتغال با رویکرد حفظ زنجیره ارزش در استان احصا می شود که 10 رسته درنظر گرفته شده است و احتمال دارد در شورای عالی ملی، به 3 رسته کاهش یابد.وی طرح کارورزی را از دیگر طرح های برنامه اشتغال فراگیر ذکر و خاطرنشان می کند: در این طرح نیز نیروی کار و کارفرما به شکل عرضه و تقاضا ثبت نام می کنند که در صورت به کارگیری نیروی کار، مزایایی برای کارفرما دارد.وی اضافه می کند: در راستای بندهای الف و ب تبصره 18 نیز 530 میلیارد تومان اعتبار امسال برای استان در نظر گرفته شده است که با تفکیک بانکی، تسهیلات یارانه دار خوبی پرداخت خواهد شد.
وی به طرح کارآموزی در محیط کار واقعی برای افراد دارای مدرک دیپلم به پایین نیز اشاره می کند و می گوید: این طرح ها مجموعه ای از سیاست گذاری هاست که بسته اشتغال فراگیر کشور را تشکیل می دهد که خراسان شمالی نیز از این محل سهمی دارد.
«نجفی» پرداخت تسهیلات به متقاضیان با هر رویکردی در گذشته را یکی از معایب طرح های اشتغال مطرح و بیان می کند: اکنون با برنامه ریزی های انجام شده، یک سری رسته ها با در نظر گرفتن ارزش افزوده انتخاب می شود که اشتغال خوبی ایجاد خواهد شد.