گروه شهرستان ها
در حالی که مانه و سملقان از جمله شهرستان های با ظرفیت بالای تولید پنبه در استان است و به تعبیری می تواند به سرزمین «طلای سفید» تبدیل شود، اما گویا این موضوع مهم در سایه برخی بی توجهی ها به فراموشی سپرده شده است و در زمان برداشت که تنها امید کشاورزان محسوب می شود، این محصول به مقدار بسیار زیادی از کشورهای آسیای میانه وارد و موجب بروز مشکلات عدیده ای برای کشاورزان می شود.این روزها همزمان با فصل برداشت این محصول، وضعیت خرید پنبه نه تنها در استان بلکه در مانه و سملقان که قطب کشت این محصول است، به قدری حاد شده که سطح زیر کشت آن نسبت به سال های گذشته کاهش یافته است.یکی از پنبه کاران منطقه مانه و سملقان، برداشت دستی پنبه را عامل افزایش هزینه های تولید می داند و می گوید: با توجه به هزینه های بالای تولید، نرخ های تعیین شده برای خرید بسیار پایین است به طوری که هیچ زمانی هزینه ها و درآمدها با هم همخوانی ندارد.«رحیمی» می افزاید: با این که نرخ گذاری ها نامعقول است اما گاهی تجار نیز نرخ هایی حتی کمتر از نرخ های تضمینی تعیین می کنند که عمده کشاورزان به دلیل این گونه نرخ گذاری ها همواره سرمایه کافی برای برداشت ندارند و وجه مورد نیازشان را برای کاشت و برداشت از تجار دریافت می کنند که ناگزیر به عرضه محصول با قیمت های پایین به تجار می شوند و ضربه دوباره ای به آن ها وارد می شود.وی خاطرنشان می کند: در حالی که برداشت پنبه رو به پایان است اما هنوز خرید تضمینی آغاز نشده است و کشاورزان ناگزیر به تحمل وضعیت موجود هستند.وی ادامه می دهد: دقیقا در زمان برداشت، پنبه از کشورهای آسیای میانه وارد می شود و در حال حاضر وضعیت پنبه به قدری حاد است که از 8 کارخانه پنبه موجود در استان تنها 2 یا 3 کارخانه فعال هستند.
«کمالی» دیگر پنبه کار مانه و سملقانی که از وضعیت خرید پنبه در استان گلایه مند است می گوید: از آن جایی که دولت در خرید این محصول استراتژیک هیچ نقشی ندارد، تجار یک ماه قبل از زمان برداشت محصول طی جلسه ای نرخ گذاری می کنند و برای این که قیمت ها افزایش نیابد، تجار استان های دیگر را هم به استان راه نمی دهند.وی قیمت تضمینی تعیین شده را 2 هزار و 800 تومان ذکر می کند و می افزاید: در حالی که تجار پنبه را کیلویی3 هزار و 200 تومان خریداری می کنند اما باز هم نرخ معقولی نیست.وی واردات پنبه در زمان برداشت را فاجعه ای برای کشاورز ذکر و ابراز می کند: معمولا در زمان برداشت، پنبه با ارز دولتی از ترکمنستان وارد و با ارز آزاد و بهره 2 درصد فروخته می شود.
به گفته وی برای خرید پنبه دست هایی در کار است که این معضل باید در سطح کلان برطرف شود.یکی دیگر از پنبه کاران نیز نبود حمایت های کافی از این بخش را عامل مرگ تدریجی این صنعت استراتژیک می داند.مدیر جهاد کشاورزی مانه و سملقان نیز با اشاره به پیش بینی برداشت 18 هزار تن پنبه از 5 هزار هکتار زیر کشت در این شهرستان می گوید: به دلیل این که تاکنون قیمت پنبه در بازار بیشتر از نرخ تضمینی بوده برای خرید دولتی اقدام نکرده ایم.«نظام دوست» می افزاید: تا زمانی که نرخ های بخش خصوصی، بیشتر از نرخ های تضمینی باشد کشاورزان رغبتی برای فروش به نرخ تضمینی ندارند، در نتیجه تاکنون مکاتبه ای برای خرید تضمینی پنبه نداشته ایم. وی خاطرنشان می کند: در ابتدای برداشت، قیمت هر کیلو پنبه 3 هزار و 700 تومان بود که به تدریج به 3 هزار و 150 تومان کاهش یافته است و به همین دلیل طی چند روز آینده خریدهای تضمینی پنبه آغاز خواهد شد.وی می گوید: برخلاف نظر کشاورزان، هیچ انحصاری در بازار پنبه نیست و آن ها آزادانه می توانند محصولشان را به هر کسی که می خواهند بفروشند. وی اضافه می کند: ما هم با موضوع واردات مشکل داریم و مکاتبات و پیگیری هایی در رابطه با کنترل واردات انجام شده که امیدواریم این مشکل برطرف شود. به گفته وی در همین راستا 50 درصد هزینه ماشین آلات را به شکل بلاعوض به متقاضیان پرداخت می کنیم و آمادگی داریم کشاورزان از اعتبارات بلاعوض برای کاهش هزینه های خود استفاده کنند.