نشستن پشت دار قالی به جای نیمکت کلاس را برایش ترجیح داده اند و شانه و نخ، جای قلم را پر کرده است.
از همکلاسی ها و هم سن و سالان این دختران کوچک فقط دو یا سه نفر سختی ها و مخالفت ها را به جان خریده اند تا در پایه های بالاتر آن هم کیلومترها آن طرف تر تحصیل کنند.
فقط کافی است سری به کلاس پایه های ششم به بالا در جرگلان بزنیم تا جای خالی دخترانی را که به جای کلاس درس در خانه مشغول تولید صنایع دستی هستند حس کنیم و البته نظاره گر دخترکانی از جنس صمیمیت و سادگی در پایه های اول تا پنجم باشیم که شاید هیچ وقت راهی دبیرستان نشوند.گویا اینجا همه چیز دست به دست هم داده اند تا شرایط برای ازدواج زود هنگام و ترک تحصیل برخی دختران فراهم شود و چه عاملی ملموس تر و مشهودتر از محرومیت که دانش آموزان دختر هم از آسیب های آن بی بهره نبوده اند.دلیل کسب رتبه اول راز و جرگلان در ترک تحصیل دختران در استان را از زبان اهالی کم برخوردار این منطقه جویا می شوم.یکی از اهالی جرگلان با اشاره به ترک تحصیل دختران ترکمن از پایه های ششم به بعد می گوید: به سبب کمبود فضای آموزشی و آموزگار، کلاس های این منطقه به طور مختلط برگزار می شوند و این خود از دلایل ترک تحصیل به شمار می آید.«عاشور» ادامه می دهد: برخی والدین از روستاها از سواد کافی برخوردار نیستند و نبود آموزگار خانم برای کلاس های درس،ترک تحصیل دختران و بی میلی والدین به ادامه تحصیل فرزندشان را تشدید می کند، این درحالی است که با فراهم شدن محیط مجزا برای دختران و تامین آموزگار خانم آن ها از تحصیل باز نخواهند ماند.
وی می افزاید: در صورت ادامه تحصیل به صورت کج دار و مریز تا پایه اول متوسطه، نبود دبیرستان در روستا مشکل دیگری است که سد راه دانش آموزان دختر می شود و ادامه تحصیل در روستا را غیر ممکن می کند.
یکی دیگر از اهالی می گوید: از نظر بعضی از مردم منطقه، تحصیل تا پایه ششم برای دختران کافی است و بعد از آن باید طرز تهیه صنایع دستی را بیاموزند و در سال های آتی مهیای ازدواج شوند که دلیل آن می تواند نبود دبیرستان و خوابگاه شبانه روزی در روستاهای اطراف باشد که به هر حال سبب بازماندن از تحصیل خواهد شد.
«داوری» می افزاید: دختران روستا برای پایه های اول متوسطه به بعد باید به تنها دبیرستان دخترانه خوابگاهی جرگلان در روستای گرکز مراجعه کنند یا چاره ای جز تحصیل در دبیرستان های روزانه ندارند که به دلیل فاصله تا محل زندگی شان امکان رفت و آمد و ادامه تحصیل برای آن ها وجود ندارد و این زمینه کار دختران در منزل را فراهم می کند و به نوعی تحصیل در پایه های ششم تا اول متوسطه که بعد از آن باز هم مجبور به ترک تحصیل می شوند از نظر برخی اهالی بیهوده جلوه می کند.در این باره، رئیس شورای شهرستان راز و جرگلان با اشاره به آمار تاسف بار ترک تحصیل در این منطقه می گوید: ترک تحصیل دختران در این منطقه ناشی از یک عامل یا مسئله نیست.«خالدی» می افزاید: در ترک تحصیل دختران، عواملی از قبیل نبود آموزگار خانم و مختلط بودن کلاس ها نقش به سزایی دارد و این موضوع از پایه ششم به بعد مشهود است.وی تصریح می کند: این عوامل سبب ترغیب اهالی برای به کارگیری دختران در منزل و درآمدزایی با فعالیت در حوزه صنایع دستی شده است که در برخی موارد دختران نان آور خانواده هستند.
وی ادامه می دهد: بخش جرگلان با جمعیت ٣٠ هزار نفری دارای یک دبیرستان دخترانه با خوابگاه است که در ازای ثبت نام و استفاده از خوابگاه مبالغی از دانش آموزان دریافت می شود و تحصیل در این دبیرستان محدود به رشته علوم تجربی است. به گفته وی، در برخی موارد نیز ازدواج، مانع تحصیلات دانشگاهی دختران می شود.
وی می افزاید: فراهم شدن شرایط و برگزاری کلاس های مختص دانش آموزان دختر و وجود آموزگار خانم و احداث دبیرستان های شبانه روزی مجهز و همچنین فرهنگ سازی می تواند نقش گسترده ای در جلوگیری از ترک تحصیل دختران ایفا کند.مدیر یکی از مدارس جرگلان هم اصلی ترین دلیل ترک تحصیل دختران را مشکل مالی می داند و می گوید: برخی والدین از پس پرداخت هزینه های تحصیل و رفت و آمد فرزندان شان بر نمی آیند و وسیله نقلیه برای تردد ندارند.
وی که تمایلی به معرفی خود ندارد، می افزاید: بعضی از خانواده ها زمانی که فرزندان شان را برای ثبت نام می آورند می گویند ما پولی برای شهریه نمی دهیم و حتی نمی توانیم برای فرزندمان سرویس رفت و برگشت بگیریم.یکی دیگر از مدیران نیز در کنار مسائل مالی به برخی والدین بدسرپرست اشاره می کند و می گوید: بعضی از والدین به تحصیل فرزندان شان اهمیتی نمی دهند و امکانات اولیه زندگی را برای آن ها فراهم نمی کنند چه برسد به این که شرایط تحصیل آن ها را فراهم کنند.مدیر آموزش و پرورش راز و جرگلان هم می گوید: ترک تحصیل دختران در این منطقه ناشی از یک عامل نیست و دلایلی از قبیل تعصبات قومی و فقر فرهنگی، ازدواج های زودهنگام و مشکلات اقتصادی می تواند زمینه ساز ترک تحصیل شود.
«محمدی» می افزاید: «ابتکار» معاون رئیس جمهور در سفر به استان قول داد یک مجتمع آموزشی شبانه روزی در منطقه احداث شود و ما این مجتمع را به جرگلان اختصاص دادیم.
وی تصریح می کند: در حال حاضر در حال مکان یابی برای احداث این مجتمع هستیم و امیدواریم با ایجاد آن گام مهمی در راستای کاهش ترک تحصیل دختران در منطقه برداشته شود.