شمشیر بازی ورزشی است با ویترین خوب و جذاب؛ اگرچه این روزها به مانند بسیاری از رشته های دیگر هواداران زیادی ندارد و شناخت اندک نسبت به این ورزش سبب شده است رونق چندانی در آن را شاهد نباشیم. با این حال نمی توان از جذابیت ها و ظرفیت های مغفول مانده این رشته پرهیجان غافل شد و باید بیش از گذشته برای معرفی آن اقدام کرد.
شمشیر بازی یکی از ۵ رشته ورزشی است که در تمام دوره های بازی های المپیک همچون دوومیدانی، شنا، ژیمناستیک و دوچرخه سواری حضور داشته و مسابقات آن برگزار شده است.
هیئت شمشیر بازی خراسان شمالی نیز به تبع اهداف فدراسیون سال هاست در خانه شمشیر بازی مجموعه ورزشی شهید علیدخت بجنورد، میزبان علاقه مندان به این رشته است و گاه و بیگاه شاهد حضور نمایندگان شمشیر بازی استان در میادین ملی و درخشش نام استان در این ورزش هستیم.
«مجید فرهادی» از سال 1392 سکان داری این هیئت را در استان بر عهده گرفته و با کمبودها و مشکلات این رشته دست و پنجه نرم کرده است تا تیغ مشکلات، دست شمشیربازان را نبُرد و کمتر شاهد ریزش علاقه مندان به این رشته باشیم.
«فرهادی» از خانه شمشیربازی خراسان شمالی که متناسب با استاندارد های لازم ساخته شده است رضایت کامل دارد و این بستر را مکان و ظرفیتی برای استان می داند که با حضور و فعالیت ورزشکاران می توان شاهد درخشش شمشیر بازان استان بود.
حمایت تمام قد مدیر کل از شمشیر بازی
به گفته وی مدیر کل ورزش و جوانان خراسان شمالی حمایت قابل ملاحظه و تمام قد از شمشیربازی داشته و توانسته است علاوه بر تخصیص اعتبارات مناسب با حضور مستمر خود شاهد دلگرمی ورزشکاران به این رشته ورزشی شود.
مربیان؛ شمشیربازان سابق
«فرهادی» اظهار می کند: بانوان و آقایان در رشته های سابر و فلوره فعالیت می کنند و مربیان خوبی در استان داریم که از شمشیر بازان سابق هیئت بوده و از رده سنی نونهالان فعالیت خود را در این رشته آغاز کرده اند.
امکانات برای علاقه مندان
وی تصریح می کند: در ماه های نخست فعالیت تمامی امکانات در اختیار علاقه مندان شمشیربازی قرار می گیرد و بعد از گرایش و فعالیت مستمر در این رشته امکان خرید تجهیزات و امکانات برای شمشیربازانی که قرار است به شکل حرفه ای به این رشته بپردازند مهیا خواهد شد.
موفقیت های شمشیربازان استان
وی به عناوین و موفقیت هایی که نمایندگان شمشیربازی استان طی سال های اخیر به دست آورده اند اشاره و خاطر نشان می کند: دو عنوان سومی کشور در رده سنی نوجوانان در اسلحه فلوره، قهرمانی «علی خاکشور» شمشیر باز نونهال اسلحه فلوره استان، دعوت «فرهاد غلام نژاد» به اردوی تیم ملی جوانان در اسلحه فلوره و کسب عنوان یازدهمی کشور در المپیاد استعدادهای برتر، گوشه ای از موفقیت های به ثبت رسیده در کارنامه این هیئت است.
فعالیت عمده هیئت در رده سنی پایه
«فرهادی» به فعالیت این هیئت در رده سنی پایه اشاره می کند و می افزاید: عمده فعالیت هیئت رده سنی پایه است و تمامی مربیان از شمشیر بازان استان هستند .
وی خاطرنشان می کند: عمده شمشیر بازان مستعد در این رشته، بلند قد و چپ دست هستند و هماهنگی ذهن و بدن آن ها بالاستو به عبارتی، شمشیر بازی، شطرنج عملی است .
استعدادیابی در مدارس
رئیس هیئت شمشیربازی خراسان شمالی، استعدادیابی در مدارس را از راه های پیش روی هیئت برای توسعه و استعداد یابی در این رشته بیان می کند که هم اکنون مربیان به عنوان استعدادیاب در مدارس استعدادیابی می کنند .
«فرهادی» با بیان این که دو سال است طرح استعدادیابی در مدارس در حال پیگیری است و بیشتر مستعدان شناسایی شده از مدارس هستند اظهار می کند: اجرای موثر این طرح می تواند به گرایش بیشتر دانش آموزان به سمت و سوی این رشته کمک شایان توجهی کند.
وی برگزاری مسابقات بیشتر و رقابت شمشیر بازان استان را از دیگر عواملی می داند که باید مورد توجه قرار بگیرد تا شمشیربازان تجربه رقابت بیشتری در پیست داشته باشند.
وی که فعال کردن هیئت شهرستان ها را نیز در دستور کار قرار داده است و تصریح می کند: علاقه مندان به شمشیربازی در استان می توانند از ظرفیت های این رشته بهره بگیرند تا بتوانیم شاهد رونق آن باشیم.
به گفته وی، هدف هیئت طی سال های اخیر توسعه زیرساخت ها و پرورش مربیان بوده و با تجهیز سالن و پرورش بازیکنان باید رشد و توسعه شمشیربازی در استان را هدف قرار دهیم.
«فرهادی» که خود از مربیان باتجربه استان است به فعالیت 2 مربی در بخش بانوان و ۴مربی در بخش آقایان اشاره می کند که عمده تمریناتشان در اسحله های فلوره و سابر پیگیری می شود.
ضرورت تبلیغات بیشتر
وی به ضرورت تبلیغات بیشتر این رشته اشاره می کند که طی سال های اخیر که هیئت درگیر توسعه زیرساخت ها بوده کمتر به آن توجه شده است و باید راهی اساسی برای گرایش علاقه مندان به این رشته مهیج یافت که آن گونه که شایسته است درباره جذابیت های آن گفته نشده است تا از این پس رونق همه جانبه هیئت با حضور ورزشکاران بیشتر مهیا شود.
آشنایی با مسابقات شمشیربازی
ورزش شمشیربازی که قدمتی طولانی دارد، به صورت دو نفره برای آقایان و بانوان انجام می شود. مسابقات شمشیربازی، هم به صورت انفرادی و هم بصورت تیمی صورت می گیرد. شمشیربازها در موقع مسابقه باید لباس های مخصوصی بپوشند و از دستکش، لباسی مخصوص و یک ماسک با تور فلزی استفاده کنند تا صورت و بدنشان از ضربه های احتمالی حریف محفوظ بماند.
شمشیر بازی، ورزشی انفرادی است که در دو گروه زنان و مردان در بازی های المپیک شرکت می کند و برحسب نوع شمشیر به کار رفته بر سه نوع «ِاپه، سابر و فلوره» است.
* اِپه: اپه در مقایسه با شمشیر سابر بیشتر با شمشیر فلوره همانندی دارد اما نسبت به فلوره تیغه سفت تری دارد که مقطع آن 7 شکل است، محافظ دست آن هم بزرگ تر و وزن آن هم سنگین تر .در بازی اپه، حملات با نوک شمشیر آغاز می شود و هدف حمله به تمام بدن حریف است.
اپه شمشیری است به طول 110 سانتی متر و وزن 770 گرم که ضخامت تیغه آن بیشتر از تیغه فلوره است. مقطع تیغه اپه مثلث شکل است و در این رشته هم مانند فلوره ضربه ها به وسیله دستگاه مخصوص ضبط می شود. برای ثبت امتیاز، شمشیرباز باید 750 گرم نیرو بر نوک شمشیر وارد کند تا دستگاه ضربه را ثبت نماید. هدف در بازی اپه، تمام بدن است و تعداد ضربات، 5 ضربه در ۳دقیقه است که برای هر بازی در نظر گرفته می شود. البته تنها ضربه با نوک شمشیر ملاک امتیازدهی است.
* سابر: تفاوت سابر با اپه و فلوره این است که با سابر می شود با ضربه های لبه تیغه نیز امتیاز گرفت، از این رو حرکات و حملات سابربازها معمولاً بسیار سریع است. شمشیر سابر 500 گرم وزن دارد و طول آن 105 سانتی متر است که شامل 88 سانتی متر طول تیغه است. هدف در این رشته، همه قسمت های بالای بدن است و می توان هم با نوک شمشیر و هم از پهلو به صورت پرش ضربه وارد آورد. در سال های اخیر، مسابقات سابر به صورت الکتریکی درآمده و قضاوت مسابقات با یک سرداور است. برای برد، تعداد 5 ضربه در مدت ۳دقیقه لازم است. حرکات و سرعت عمل در سابر بسیار بیشتر و سریعتر از دو رشته دیگر (فلوره و اپه) است و با ضربات نوک و لبه آن امتیاز به دست می آید.
* فلوره: فلوره رایج ترین نوع شمشیر در مسابقات است و عموماً برای آغاز کار مبتدیان کلاس های شمشیر بازی هم از فلوره استفاده می شود.
فلوره شمشیری است به وزن 500 گرم و به طول 110 سانتی متر که شامل دسته، گارد و تیغه است. تیغه شمشیر فلوره از جنس فولاد آلیاژی است که خاصیت فنری دارد. در نوک تیغه این شمشیر تکه ای قرار دارد که هرگاه بازیکن بتواند فشاری معادل 500 گرم نیرو بر بدن حریف وارد کند، این ضربه روی دستگاه مخصوص ضبط می شود.تعداد ضربات برای زنان و مردان، 5 ضربه برای مدت ۳ دقیقه است (دور مقدماتی) و دور حذفی، 15 ضربه در 3 زمان 3 دقیقه ای است. مسابقات فلوره تنها به وسیله یک سرداور قضاوت می شود و ضربه ای امتیاز می گیرد که به جلیقه ای وارد شود که نیم تنه بالای بدن را می پوشاند به جز دست شمشیرباز و هدف در این رشته قسمت جلو و پشت سینه است.