افشره
20 هزار خانوار روستایی استان و چیزی حدود 200 روستای استان از داشتن راه دسترسی مناسب محروم هستند، این محرومیت عریان و آشکار هم به دلیل عقب ماندگی 11 درصدی استان در راه روستایی ایجاد شده است، وضعیت استان موجب شده است تا استان جایگاه 28 را در راه روستایی دارا باشد که جایگاهی ناامید و نگران کننده است. زیرا گفته می شود وضعیت راه روستایی استان موجب هزینه بر شدن تولید و خدمات در روستاها و ایجاد گره هایی در توسعه روستایی شده است.
راه های روستایی شریان اقتصادی شهر و روستاست بر همین اساس هم صاحب نظران معتقدند جدا از سیاست ها و استراتژی های کلان توسعه باید به راه روستایی به عنوان یکی از مهم ترین خدمات زیربنایی که نقش و جایگاه ویژه ای در توسعه مناطق روستایی دارد، نگاه کرد. با توجه به آمار بالای جمعیت روستایی استان، راه های روستایی شریانی حیاتی در منطقه خراسان شمالی دارند زیرا علاوه بر حمل تولیدات زراعی، عامل اصلی جابه جایی و پیوند دهنده مناطق روستایی و شهری هستند، چرا که این راه ها موجب کاهش زمان و قیمت تمام شده کالاهای تولیدی می شوند. در این بین نباید از توجه به این نکته هم غافل شد که احداث راه های مواصلاتی یکی از مهمترین شاخصه های توسعه یافتگی در منطقه است که به گفته بسیاری از کارشناسان تاثیر این عامل بر رشد و گسترش سایر عوامل توسعه انکارناپذیر است و زمینه توسعه از جهات مختلف را فراهم می آورد.
این واقعیت که راه های روستایی در خراسان شمالی نقش مؤثری در توسعه روستاها و ریشه کنی فقر در آن ها دارد واقعیتی ملموس و غیر قابل انکار است با این حال با همه این تأثیر گذاری ها شاهد پیشرفت کند احداث و آسفالت راه های روستایی در استان هستیم که این امر هم بنا به گفته متولیان ناشی از همان اعتبارات اندکی است که توسعه راه های روستایی را عقب انداخته است، در قیاس شاخص راه روستایی استان با شاخص راه روستایی کشور به خوبی متوجه این عقب افتادگی می شویم.
در سال های گذشته وضعیت راه های روستایی استان به گونه ای بوده است که حتی در سفری که معاون وزیر راه و شهرسازی در سال 94 به استان داشته به این موضوع اشاره کرده است که «وضعیت راه های روستایی استان قابل دفاع نیست». بر اساس آخرین اخبار منتشر شده از سوی دستگاه متولی خراسان شمالی 4 هزار و 640 کیلومتر راه روستایی دارد که حدود 50 درصد آن آسفالت شده است این اخبار نشانگر وضعیت راه های روستایی استان است.
یکی از مواردی که به دلیل پیشرفت کند راه روستایی در استان ایجاد شده است، خدمت رسانی کمتر و قیمت بیشتر و به طور کلی هزینه بر بودن فعالیت های توسعه روستایی است، «روحانی» معاون مسکن روستایی بنیاد مسکن خراسان شمالی با بیان این که نبود راه روستایی مناسب موجب هزینه بالای مصالح برای ایجاد مسکن های روستایی شده است، می گوید: نبود راه دسترسی مناسب به روستاها موجب گران شدن هزینه های ساخت مسکن روستایی برای متقاضیان شده است.
وی با بیان این که هزینه ارسال اکیپ های فنی به روستاها هم بیشتر می شود، ادامه می دهد: نبود راه روستایی مناسب برای این نهاد هم هزینه هایی دارد اما بیشترین هزینه به روستاییان و متقاضیان احداث مسکن روستایی تحمیل می شود.
راه های روستایی در برنامه های توسعه و رسیدن به خودکفایی دارای اهمیت است و کم توجهی به آن موجب انتقال کند کالا و خدمات و توسعه به مراتب کندتر انجام می شود.
بخش عمده ای از راه های آسفالت شده روستایی استان در بخش مرکزی قرار دارد و به تعبیری دیگر روستاهایی که در مناطق دورافتاده و محروم قرار دارند از نظر راه روستایی هم محروم هستند با این حال تعداد زیادی از روستاهای بخش مرکزی از داشتن مسیرهای روستایی آسفالت محروم هستند.
بر اساس گفته های بخشدار مرکزی بجنورد 82 روستا در این منطقه از داشتن راه روستایی آسفالت محروم هستند در حالی که بخش زیادی از راه های روستایی بخش مرکزی آسفالت شده است.
بنا به گفته «نودهی» 50 کیلومتر راه روستایی در بخش مرکزی بجنورد باقی مانده است که تنها 5 کیلومتر آن آسفالت شده است و 45 کیلومتر دیگر باقیمانده است.
یکی از ساکنان روستاهای محروم راز و جرگلان با بیان این که راه دسترسی روستاهای دور افتاده راز و جرگلان مانند کلاته بهار، برقانلو و قوری دره در وضعیت اسفناکی است، می گوید: با این که بخشی از مسیرها آسفالت ریزی شده است اما بخش عمده ای از راه های روستایی این بخش محروم از راه دسترسی مناسب است.
وی ادامه می دهد: از مجموع تمام راه های راز و جرگلان تنها 27 کیلومتر آسفالت ریزی شده و راه های اصلی آن کم عرض و فاقد شانه خاکی است که موجب تعدد تصادفات شده است.
با این که برای آسفالت و احداث مسیرهای روستایی فعالیت هایی انجام می شود اما این فعالیت های عمرانی در این بخش به قدری کند و اندک است که اتمام پروژه های عمرانی راه روستایی سال ها به طول می انجامد، در سال گذشته یکی از مسئولان حوزه راه روستایی استان به این نکته اشاره کرده بود که اتمام پروژه های راه روستایی استان به احتمال زیاد 7 سال به طول خواهد انجامید. رشد کند احداث و آسفالت مسیرهای روستایی را در کنار آهنگ سریع توسعه اقتصادی دیگر استان ها و مناطق شهری که قرار دهید درمی یابید که با این وضعیت نباید انتظار توسعه روستاهای محروم را داشت و این در حالی است که در برنامه های توسعه کشور روستاها از محورهای توسعه در نظر گرفته شده اند.اطلاعات متفاوتی درباره راه های روستایی وجود دارد که جالب و قابل تأمل است، اطلاعاتی درباره حوادث رانندگی در راه های روستایی و فرعی استان که به دلیل آسفالت نبودن و کیفیت پایین و غیر استاندارد بودن این مسیرها اتفاق می افتد.
رئیس پلیس راه های خراسان شمالی آمار نگران کننده ای در این باره دارد؛ «حسین زاده» با بیان این که حدود 6 هزار کیلومتر مسیر فرعی و روستایی در استان وجود دارد، می گوید: در 3 ماه ابتدایی سال جاری 57 مورد فوتی بر اثر تصادف ثبت شده است که 17 مورد مربوط به راه های فرعی و روستایی استان است.
وی ادامه می دهد: 43 درصد مجروحان تصادفات راه های استان هم در ارتباط با مسیرهای روستایی استان است.
وی اظهارمی دارد: در محور اسفراین طی 100 روز فوت 9نفر بر اثر تصادفات اتفاق افتاده است که 6 مورد از آن ها در مسیرهای روستایی رخ داده است و در محورهای شیروان هم 10 تصادف منجر به فوت داشته ایم که 8 مورد از آن ها در مسیرهای روستایی بوده است.از آمار ارائه شده وضعیت راه های روستایی و کیفیت این مسیرها مشخص است با این که در بحث تصادفات عوامل متعددی دخیل است اما عمده دلیل آن در مسیرهای روستایی نبود راه مناسب است.
مدیر ساخت و توسعه راه های اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی در همین رابطه می گوید: با توجه به اعتبارات تخصیص یافته در سنوات گذشته جهت برخورداری کل جمعیت روستاهای بالای 20 خانوار حداقل بیش از 10 سال دیگر زمان نیاز داریم تا تمام روستاهای بالای 20 خانوار استان خراسان شمالی از راه آسفالت بهره مند شوند.
«یار محمدی» ادامه می دهد: راه های روستایی به عنوان شریان حیات اقتصادی مراکز تولیدات کشاورزی و دامی کشور به ویژه روستاییان است که در صورت احداث راه آسفالت مناسب تولیدات دامی و کشاورزی روستاییان در زمان کمتر و باهزینه پایین تری به مراکز توزیع و مصرف کننده خواهد رسید.
وی با بیان این که برای بهره مندی روستاهای بالای 20 خانوار نیاز به احداث 2 هزار و 820 کیلومتر راه آسفالت داریم عنوان می کند: از این میزان هزار و 850 کیلومتر به اتمام رسیده و حدود 970 کیلومتر باید احداث گردد.وی اظهار می دارد: هم اکنون حدود 390 کیلومتر از راه های روستایی در حال ساخت است و 580 کیلومتر دیگر به تامین اعتبار و انتخاب پیمانکار جهت اجرای عملیات راهسازی نیاز دارد.
وی ادامه می دهد: حدود 200 روستای استان با جمعیت بیش از 20 هزار خانوار از راه روستایی مناسب محروم هستند که نیازمند توجه بیشتر جهت تامین منابع اعتباری به منظور برخوردار نمودن این تعداد روستا از راه آسفالت مناسب است.وی ابراز می دارد: خراسان شمالی از لحاظ برخورداری از راه آسفالت روستایی بیست و هشتمین استان کشور است و میزان عقب ماندگی استان نسبت به میانگین کشوری 11 درصد است.
وی ادامه می دهد: در سال جاری حدود 200 کیلومتر از راه های در دست ساخت این اداره کل آماده انجام عملیات روسازی و آسفالت می باشد که در صورت تامین اعتبارات لازم قبل از فصل زمستان و در زمان مناسب کاری به بهره برداری خواهد رسید و با انجام این حجم از راه های در دست ساخت سال جاری جمعیت زیادی از روستاهای شهرستان های استان از راه آسفالت مناسب بهره مند خواهند شد.